Αξιοπιστία και εγκυρότητα της κλίμακας αξιολόγησης των διαπροσωπικών σχέσεων προπονητών-αθλητών (CART-Q) ομαδικών αθλημάτων
Περίληψη
Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει την παραγοντική δομή, την εσωτερική συνοχή και την εγκυρότητα της κλίμακας αξιολόγησης των διαπροσωπικών σχέσεων μεταξύ προπονητών και των αθλητών τους. Δευτερεύοντας στόχος ήταν να εξετάσει αν σημειώθηκαν διαφορές όσον αφορά στο φύλο, στην ηλικία, εμπειρία, κατηγορία ομάδας και στο επίπεδο μόρφωσης των προπονητών. Το δείγμα αποτέλεσαν 200 προπονητές όλων των ηλικιών. Ως εργαλείο μέτρησης χρησιμοποιήθηκε το Ερωτηματολόγιο Σχέσεων Προπονητών-Αθλητών (Coach – Athlete Relationship Questionnaire; CART-Q) των Jowett και Ntoumanis (2001), το οποίο περιέχει 11 ερωτήσεις και αξιολογεί τρεις (3) διαστάσεις στη σχέση προπονητών-αθλητών: την εγγύτητα, τη δέσμευση και την αλληλοσυμπλήρωση. Αφού έγινε η παραγοντική ανάλυση, εξετάσθηκε η εσωτερική συνοχή ελέγχοντας τον δείκτη Cronbach’s α. Τα αποτελέσματα της παραγοντικής ανάλυσης, υποστήριξαν τους παράγοντες του πρωτότυπου εργαλείου και οι τιμές του δείκτη Cronbach’s α ήταν αρκετά υψηλές. Συμπερασματικά, η κλίμακα αξιολόγησης της προπονητικής επάρκειας, όπως προέκυψε από τις αντιλήψεις των αθλητών τους, θεωρείται έγκυρο και αξιόπιστο εργαλείο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον ελληνικό πληθυσμό. Όσον αφορά στις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών προπονητών βρέθηκε ότι οι άνδρες σημειώνουν υψηλότερα σκορ στον παράγοντα «δέσμευση», από τις γυναίκες. Αντίθετα, στον παράγοντα «αλληλοσυμπλήρωση» οι γυναίκες σημειώνουν υψηλότερα σκορ από τους άνδρες. Αναφορικά με το επίπεδο εκπαίδευσης βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές οφειλόμενες σε αυτό μόνο για τον παράγοντα «εγγύτητα», όπου οι προπονητές/προπονήτριες που είναι απόφοιτοι ΤΕΦΑΑ με ειδικότητα Πετοσφαίρισης σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία σε σχέση με τους προπονητές/προπονήτριες που δεν έχουν πτυχίο ή παρακολούθησαν τις σχολές προπονητών. Από την άλλη, οι παράγοντες «δέσμευση» και «αλληλοσυμπλήρωση» δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ των προπονητών/προπονητριών με διαφορετικά επίπεδα εκπαίδευσης. Όσον αφορά στην κατηγορία της ομάδας βρέθηκαν διαφορές για τον παράγοντα «εγγύτητα». Οι προπονητές/προπονήτριες της Α΄ εθνικής σημειώνουν χαμηλότερο σκορ σε σχέση με τους προπονητές/προπονήτριες της Β΄ εθνικής, των τοπικών πρωταθλημάτων και αναπτυξιακών κατηγοριών. Τέλος, για τον παράγοντα «αλληλοσυμπλήρωση» δεν σημειώθηκε το ίδιο μοτίβο επιδόσεων, εφόσον οι προπονητές/προπονήτριες της Α΄ εθνικής σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία συγκριτικά με συναδέλφους τους που απασχολούνταν σε αναπτυξιακές κατηγορίες.
Αναφορές
Adie, J.W., & Jowett, S. (2010). Metaperceptions of the coach–athlete relationship, achievement goals, and intrinsic motivation among sport participants. Journal of Applied Social Psychology, 40(11), 2750-2773.
Chelladurai, P. (1993). Leadership. In R. N. Singer, M. Murphey, & L. K. Tennant (Eds.), Handbook of research on sport psychology (pp. 647-671). New York: Macmillan.
Coatsworth, D.J., & Conroy, D.E. (2005). Enhancing the self-esteem of youth swimmers through coach training: Gender and age effects. Psychology of Sport and Exercise, 13, 1-20.
Côté, J., & Gilbert, W. (2009). An integrative definition of coaching effectiveness and coaching. International Journal of Sports Science and Coaching, 4(3), 307-323.
Enoksen, E., Fahlström, P.G., Johansen, B. T., Hageskog, C.A., Christensen, J.B., & Høigaard, R. (2014). Perceptions of leadership behavior and the relationship to athletes among Scandinavian coaches. Scandinavian Sport Studies Forum, 5, 131-147.
Gould, D., Guinan, D., Greenleaf, C., Medbery, R., & Petersen, K. (1999). Factors affecting Olympic performance: perceptions of athletes and coaches from more and less successful teams. The Sport Psychologist, 13, 371 – 394.
Gustl, B.P. (2018). Investigating the Coaches Leadership Style as a Predictor of Student-Athlete Satisfaction. Durreesamin Journal, 4(3), 1-9.
Horn, T.S. (1992). Leadership effectiveness in the sport domain. In T.S. Horn (Ed.), Advances in sport psychology (pp.181 –199). Champaign IL: Human Kinetics.
Jowett, S. (2003). When the honeymoon is over: a case study of a coach-athlete dyad in crisis. Sports Psychology, 17(4), 444-460.
Jowett, S. (2007). Interdependence analysis and the 3 þ1Cs in the coach-athlete relationship. In S. Jowett, & D. Lavalle (Eds.), Social psychology in sport (pp.15e28). Champaign, IL: Human Kinetics.
Jowett, S. (2009). Validating coach-athlete relationship measures with the nomological network. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 13, 34-51.
Jowett, S., & Cockerill, I. (2003). Olympic medalists’ perspective of the athlete–coach relationship. Psychology Sports and Exercise, 4(4), 313-331.
Jowett, S., & Chaundy, V. (2004). An investigation into the impact of coach leadership and coach-athlete relationship on group cohesion. Group Dynamics-Theory Research and Practice, 8, 302-311.
Jowett, S., & Meek, G. (2000). Coach-athlete relationships in married couples: an exploratory content analysis. Sports Psychology, 14, 157-175.
Jowett, S., & Ntoumanis, N. (2004). The Coach - Athlete Relationship Questionnaire (CART – Q): Development and Initial Validation.Scand. J Med Sci Sports 14, 245-257.
Jowett, S., & Ntoumanis, N. (2003) The Greek Coach - Athlete Relationship Questionnaire (GrCART-Q): Scale development and validation. International Journal of Sport Psychology, 34, 101-124.
Jowett, S., & Shanmugam, V. (2016). Relational coaching in sport: Its psychological underpinnings and practical effectiveness. DOI: 10.13140/RG.2.1.1778.4406
Jowett, S., &Wylleman, P. (2006). Interpersonal relationships in sport and exercise settings: crossing the chasm. Psychology of Sport and Exercise, 7, 119-123.
Kajtna, T., &Barić, R. (2009). Psychological characteristics of coaches of successful and less successful athletes in team and individual sports. Review of psychology, 16(1), 47-56.
Lafreniere, M.A.K., Jowett, S., Vallerand, R.J., Donahue, E.G., & Lorimer, R. (2008). Passion in sport: on the quality of the coach-athlete relationship. Journal of Sport & Exercise Psychology, 30, 541-560.
Λεφούση, I. (2007). Διαπροσωπικές σχέσεις αθλητών και αθλητριών με προπονητές στη χιονοδρομία καταβάσεων. Μεταπτυχιακή διατριβή Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, http://invenio.lib. auth.gr/record/73436/files/gri-2007-437.pdf
Martens, R. (1997). Successful Coaching. Champaign, IL: Human Kinetics.
Millard, L. (1996). Differences in coaching behaviors of male and female high school soccer coaches. Journal of Sport Behavior, 19(1), 19.
Newell, B. (2007). The relationship of coaches' leadership styles and gender to performance outcomes and academic performance in college basketball. Unpublished Doctoral Dissertation, Humboldt State University. Arcata, California, USA.
Olympiou, A., Jowett, S., & Duda, J.L. (2008). The psychological interface between the coach-created motivational climate and the coach-athlete relationship in team sports. The sport psychologist, 22(4), 423-438.
Rusbult, C.E., & Buunk, B.P. (1993). Commitment processes in close relationships: An interdependence analysis. Journal of Social and Personal Relationships, 10(2), 175-204.
Sepra, S. (2001). The coach's role and the athlete development. 10th World Congress of Sport Psychology, Skiathos, Greece.
Smith, R.E., & Smoll, F.L. (2007). Social-cognitive approach to coaching behaviors. In S. Jowett, & D. Lavalle (Eds.). Social psychology in sport (pp. 75-89). Champaign, IL: Human Kinetics.
Stewart, C., & Taylor, J. (2000). Why female athletes quit: Implications for coach education. The Physical Educator, 57(4), 170–174. Kinetics.
Tušak, M., & Tušak, M. (2001). Psihologijašporta [Sport psychology]. Ljubljana: Znanstveni inštitut Filozofskefakltete.
Watson, J.C., Connole, I., & Kadushin, P. (2011). Developing young athletes: A sport psychology-based approach to coaching youth sports. Journal of Sport Psychology in Action, 2(2), 113-122.
Weiss, M. (2001). Athletes’ social networks and relationships: Current status and unexplored frontiers. In A. Papaioannou, Y. Theodorakis, & M. Goudas (Eds.), Proceedings of the 10th World Congress of Sport Psychology (Part 6, pp. 170-172). Skiathos, Greece.
Wylleman, P. (2000). Interpersonal relationships in sport: Uncharted territory in sport psychology research. International Journal of Sport Psychology, 31, 555–572.
Yang, S.X., & Jowett, S. (2012). Psychometric properties of the Coach-Athlete Relationship Questionnaire (CART-Q) in seven countries. Psychology of Sport and Exercise, 13, 36-43.
Λήψεις
Δημοσιευμένα
Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
Τεύχος
Ενότητα
Άδεια
Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:
α. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
β. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
γ. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας
