Έμφυλος διαχωρισμός, σχολικός εκφοβισμός και θυματοποίηση στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής στην Ε΄ και ΣΤ΄ τάξη δημοτικού
Λέξεις-κλειδιά:
Έμφυλος διαχωρισμός, εκφοβισμός, θυματοποίηση, Φυσική Αγωγή, μαθητές/τριες, διδακτικά αντικείμενα, αθλήματαΠερίληψη
Η φυσική αγωγή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μάθηση και τη γνωριμία των μαθητών/τριών με τα αθλήματα. Ο διαχωρισμός και η κατηγοριοποίηση των αθλημάτων ως διδακτικά αντικείμενα στο αναλυτικό πρόγραμμα, βάσει των χαρακτηριστικών αρρενωπότητας, ενδέχεται να συμβάλει στην εκδήλωση φαινομένων εκφοβισμού, αλλά οι σχετικές έρευνες είναι περιορισμένες. Σκοπός της συγκεκριμένης έρευνας ήταν η διερεύνηση των εμπειριών εκφοβισμού και θυματοποίησης μαθητών/τριών Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού καθώς και της σχέσης αυτών με τον έμφυλο διαχωρισμό στα διδακτικά αντικείμενα του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής. Στην έρευνα συμμετείχαν 120 μαθητές/τριες, Ε’ και ΣΤ’ τάξης Δημοτικού, συμπληρώνοντας δομημένο, ανώνυμο ερωτηματολόγιο πολλαπλών κλιμάκων. Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε η ύπαρξη έμφυλου διαχωρισμού στα διδακτικά αντικείμενα της Φυσικής Αγωγής. Επίσης, προέκυψε ύπαρξη εκφοβιστικών φαινομένων και θυματοποίησης, τόσο στο σχολικό περιβάλλον, όσο και στο μάθημα Φυσικής Αγωγής, με συχνότερη εμπλοκή αγοριών στον σωματικό και λεκτικό εκφοβισμό. Τα αποτελέσματα της γραμμικής παλινδρόμησης κατέδειξαν ότι βασικός προβλεπτικός παράγοντας του εκφοβισμού και της θυματοποίησης στη Φυσική Αγωγή είναι η αντίστοιχη συμπεριφορά στο σχολικό πλαίσιο.. Τα συμπεράσματα που εξήχθησαν εκ των αποτελεσμάτων της έρευνας, μπορούν να βοηθήσουν στην βελτίωση του αναλυτικού προγράμματος σπουδών της Φυσικής Αγωγής, στην προσαρμογή του μαθήματος από τους εκπαιδευτικούς, στον εντοπισμό και την πρόληψη των φαινομένων αυτών.
Αναφορές
Antoniadou, N., & Kokkinos, C. M. (2013). A review of research on cyber-bullying in Greece. International Journal of Adolescence and Youth, 20(2), 185-201.
Antoniadou, N., & Kokkinos, C. M. (2015). Cyber and school bullying: Same or different phenomena? Aggression and Violent Behavior, 25, 363-372.
Bright, R. M. (2005). It's just a Grade 8 girl thing: aggression in teenage girls. Gender and Education, 17(1), 93-101.
Γερακός, Π. (2018). Σχολικός εκφοβισμός/θυματοποίηση και φυσική αγωγή: οι απόψεις των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στο Ελληνικό Δημόσιο Σχολείο, για τον εκφοβισμό/θυματοποίηση στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής (Μεταπτυχιακή Εργασία, Α.Ε.Ι. Πειραιά Τ.Τ.). http://okeanis.lib.puas.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/4325/dem-4.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Γερογιάννης, Κ. (2006). Κοινωνικά και πολιτικά στερεότυπα που προβάλλονται μέσα από τα διδακτικά εγχειρίδια κοινωνικής και πολιτικής αγωγής της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης την περίοδο 1976 έως σήμερα (Μεταπτυχιακή Εργασία, Πάντειο). http://pandemos.panteion.gr/index.php?op=record&pid=iid:6323&lang=el
Clark, S., & Paechter, C. (2007). Why can't girls play football? Gender dynamics and the playground. Sport, Education and Society, 12(3), 261-276.
Connell, R. (2008). Masculinity construction and sports in boys’ education: A framework for thinking about the issue. Sport, Education and Society, 13(2), 131-145.
Γρηγορίου, Σ. (2010). Στάσεις φοιτητών και φοιτητριών στο κοινωνικό φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης (Μεταπτυχιακή Εργασία, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας). https://ir.lib.uth.gr/xmlui/handle/11615/44238;jsessionid=32B00C626AA0CA58FF51122F7B857414
Crocker, P. R., Eklund, R. C., & Kowalski, K. C. (2000). Children's physical activity and physical self-perceptions. Journal of Sports Sciences, 18(6), 383-394.
Δεληγιάννη-Κουϊμτζή, Β. (2003). Ταυτότητες φύλου στην εφηβεία. Στο Β. Δεληγιάννη-Κουϊμτζή, Ζ. Ζιώγου-Καραστεργίο & Λ. Φρόση (Επιμ.), Φύλο και Εκπαιδευτική Πραγματικότητα στην Ελλάδα: Προωθώντας παρεμβάσεις για την ισότητα των φύλων στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα (σσ.138-146). Αθήνα: Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας.
Elliott, S., Bevan, N., & Litchfield, C. (2019). Parents, girls’ and Australian football: a constructivist grounded theory for attracting and retaining participation. Qualitative Research in Sport, Exercise and Health, 1–22.
Evans, B., Adler, A., MacDonald, D., & Cote, J. (2016). Bullying victimization and perpetration among adolescent sport teammates. Pediatric Exercise Science, 28(2), 296-303.
Fries-Britt, S. L., & Turner, B. (2001). Facing stereotypes: A case study of Black students on a White campus. Journal of College Student Development, 42(5), 420-429.
Hallett, K. (2014). The impact of activity choice and stereotyping within secondary schools on girls’ perceptions of football participation (Doctoral dissertation, Cardiff Metropolitan University, UK).
Hinduja, S., & Patchin, J. W. (2009). Bullying beyond the Schoolyard: Preventing and Responding to Cyberbullying. Sage Publications.
Hurley, V., & Mandingo, J. (2010). Bullying in Physical Education: Its Prevalence and Impact on the Intention to Continue Secondary School Physical Education. PHENex journal, 2(3), 1-19.
Ignico, A. A. (1989). Development and verification of a gender-role stereotyping index for physical activities. Perceptual and Motor Skills, 68(3_suppl), 1067-1075.
Jachyra, P. (2016). Boys, bodies, and bullying in health and physical education class: implications for participation and well-being. Asia-Pacific Journal of Health, Sport and Physical Education, 7(2), 121-138.
Καρκανάκη, Μ., & Καφετζή, Π. (2009). Το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού-bullying σε δημοτικά σχολεία του δήμου Ηρακλείου (Διπλωματική εργασία, ΤΕΙ Κρήτης). http://nefeli.lib.teicrete.gr/browse/seyp/ker/2009/KarkanakiMelpo,KaffetziPolyxeni/document-1279269634-544117-20435.tkl
Koivula, N. (1995). Ratings of gender appropriateness of sports participation: Effects of gender-based schematic processing. Sex Roles, 33(7-8), 543-557.
Koivula, N. (2001). Perceived characteristics of sports categorized as gender-neutral, feminine and masculine. Journal of Sport Behavior, 24(4), 377.
Kokkinos, C. M., Antoniadou, N., Dalara, E., Koufogazou, A., & Papatziki, A. (2013). Cyberbullying, personality and coping among pre-adolescents. International Journal of Cyber Behavior, Psychology and Learning, 3, 55-69.
Κοσκερίδου, Μ. (2010). Εκπαίδευση φοιτητών και αποφοίτων φυσικής αγωγής σε θέματα φύλου και ισότητας (Μεταπτυχιακή Εργασία, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας). http://ir.lib.uth.gr/bitstream/handle/11615/45003/10031.pdf?sequence=1
Λιάκου, Ε. (2009). Αυτοαντίληψη, στόχοι επίτευξης, εκφοβισμός και συστηματική θυματοποίηση (bullying) στη φυσική αγωγή. Δωδώνη, Επιστημονική Επετηρίδα του Τμήματος Φ.Π.Ψ., (ανάτυπο) Ιωάννινα 2001. Ανακτήθηκε από: http://repository.edulll.gr/edulll/bitstream/10795/1490/29/1490_04.pdf
Maydon, D. H., Celik, D., & Bayraktar, F. (2023). Predictors of Bullying Perpetration and Bullying Victimization Among Semi-Professional Team Sport Players in North Cyprus. Journal of interpersonal violence, 38(3-4), 3113–3138. https://doi.org/10.1177/08862605221104535
Μαλλιωτάκη, Θ. (2020). Η ανάδυση και εξέλιξη της γυναικείας ομάδας ποδοσφαίρου του Εργοτέλη στο Ηράκλειο: μία ‘παράσταση’ με διαφορετικούς ρόλους (Μεταπτυχιακή Εργασία, ΕΑΠ). https://apothesis.eap.gr/archive/item/6256?lang=en
Μαραγκουδάκη, Ε. (2001). Η σύνθεση του διδακτικού προσωπικού και ο καταμερισμός εργασίας με βάση τον παράγοντα φύλο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση κατά το χρονικό διάστημα 1974-97. https://repository.edulll.gr/edulll/bitstream/10795/1490/29/1490_04.pdf
Mirsafian, H., Dóczi, T., & Mohamadinejad, A. (2014). Attitude of Iranian female university students to sport and exercise. Iranian Studies, 47(6), 951-966.
Olweus, D. (1993). Victimization by peers: Antecedents and long-term outcomes. In K. H. Rubin & J. B. Asendorpf (Eds.), Social withdrawal, inhibition, and shyness in childhood (pp. 315–341). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
Πετρογιάννης, Κ. (2003). Η μελέτη της ανθρώπινης ανάπτυξης: Οικοσυστημική προσέγγιση. Αθήνα: Καστανιώτη.
Pielichaty, H. (2014). It’s like equality now; it’s not as if it’s the old days’: an investigation into gender identity development and football participation of adolescent girls. Soccer & Society, 16(4), 493–507.
Portman, P. A. (2003). Are physical education classes encouraging students to be physically active?: Experiences of ninth graders in their last semester of required physical education. Physical Educator, 60(3), 150-161.
Postow, B. C. (1980). Women and masculine sports. Journal of the Philosophy of Sport, 7(1), 51-58.
Ridgeway, C. L. (2011). Framed by gender: How gender inequality persists in the modern world. Oxford University Press.
Rigby, K. (2008). Children and bullying: How parents and educators can reduce bullying at school. Blackwell Publishing.
Scraton, S., Caudwell, J., & Holland, S. (2005). ‘Bend it like Patel’ Centring ‘Race’, Ethnicity and gender in feminist analysis of women’s football in England. International Review for the Sociology of Sport, 40(1), 71-88.
Stirling, L., & Schulz, J. (2011). Women's football: Still in the hands of men. Choregia, 7(2), 53-79.
Schwartz, D., Proctor, L. J., & Chien, D. H. (2001). The aggressive victim of bullying: Emotional and behavioural dysregulation as a pathway to victimization by peers. In J. Juvonen, & S. Graham, (Eds.). Peer Harassment in School: The Plight of the Vulnerable and Victimized (pp. 147-174). New York: Guilford Press.
Σοχωράκη, Σ. (2013). Αντιλήψεις μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για τα δύο φύλα (Μεταπτυχιακή Εργασία, ΕΑΠ). https://apothesis.eap.gr/handle/repo/25476?locale=el
Smith, P. K., & Sharp, S. (2002). School bullying. Routledge.
Tilindienė, I., Rastauskienė, G., Žalys, L., & Valantinienė, I. (2008). The Influence of Gender and Sports on the Expression of Bullying Experienced by Teenagers Between 12-15 Years Old and their Bullying Peers. Socialiniai Τyrimai, 3(13), 179-185.
Τσιάντης, Ι. (2011). Ψυχική υγεία του παιδιού και της οικογένειας. Αθήνα: Καστανιώτης.
Volk, A. A., & Lagzdins, L. (2009). Bullying and victimization among adolescent girl athletes. Athletic Insight, 11(1), 12-25.
Wiley, C. G., Shaw, S. M., & Havitz, M. E. (2000). Men's and women's involvement in sports: An examination of the gendered aspects of leisure involvement. Leisure Sciences, 22(1), 19-31.
Χρόνη, Ά. (2006). Ισότητα και ισοτιμία στον αθλητισμό: εκπαίδευση προπονητών και καθηγητών φυσικής αγωγής σε θέματα φύλου. Inquiries in Sport & Physical Education, 9(1), 1-13.
Λήψεις
Δημοσιευμένα
Πώς να δημιουργήσετε Αναφορές
Τεύχος
Ενότητα
Άδεια
Οι Συγγραφείς που δημοσιεύουν εργασίες τους σε αυτό το περιοδικό συμφωνούν στους παρακάτω όρους:
α. Οι Συγγραφείς διατηρούν τα Πνευματικά Δικαιώματα και χορηγούν στο περιοδικό το δικαίωμα της πρώτης δημοσίευσης ενώ ταυτόχρονα τα πνευματικά δικαιώματα της εργασίας προστατεύονται σύμφωνα με την Creative Commons Attribution License που επιτρέπει σε τρίτους - αποδέκτες της άδειας να χρησιμοποιούν την εργασία όπως θέλουν με την προϋπόθεση της διατήρησης των διατυπώσεων που προβλέπονται στην άδεια σχετικά με την αναφορά στον αρχικό δημιουργό και την αρχική δημοσίευση σε αυτό το περιοδικό.
β. Οι Συγγραφείς μπορούν να συνάπτουν ξεχωριστές, και πρόσθετες συμβάσεις και συμφωνίες για την μη αποκλειστική διανομή της εργασίας όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό αυτό (π.χ. κατάθεση σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή δημοσίευση σε ένα βιβλίο), με την προϋπόθεση της αναγνώρισης και την αναφοράς της πρώτης δημοσίευσης σε αυτό το περιοδικό.
γ. Το περιοδικό επιτρέπει και ενθαρρύνει τους Συγγραφείς να καταθέτουν τις εργασίες τους μέσω διαδικτύου (π.χ. σε ένα ακαδημαϊκό καταθετήριο ή στους προσωπικές τους ιστοσελίδες) πριν και μετά από τις διαδικασίες της δημοσίευσης, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παραγωγική ανταλλαγή ιδεών και σκέψεων καθώς επίσης και σε γρηγορότερη και μεγαλύτερη χρήση και ευρετηρίαση της δημοσιευμένης εργασίας
